Naki BAKIR
Buna göre sektör bu yıl ocakmart döneminde 257 milyarı kredilerden olmak üzere toplam 406,9 milyar lira faiz geliri elde etti. Toplam faiz (/kâr payı) geliri önceki yıla göre yüzde 76,1 oranında bir artış kaydetti.
Buna karşılık toplam faiz giderleri ise yüzde 125,6 ile çok daha yüksek oranda bir artışla 259,4 milyar lira oldu. Böylece sektörün ilk çeyrekte 147,4 milyar lira düzeyinde oluşan “net” faiz gelirinde geçen yılın eş dönemine göre artış yüzde 27 düzeyinde kaldı. Takipteki alacaklar için ayrılan 9,9 milyar liralık provizyondan sonra net faiz geliri ise 137,5 milyar lira ile önceki yıl aynı dönemdekinin yüzde 33,5 üzerinde gerçekleşti.
Alınan ücret, komisyon, diğer hizmet geliri ve aktif satışı gibi faiz dışı gelir ile personel gideri, kıdem tazminatı provizyonu, verilen ücret ve komisyon gibi faiz dışı giderler ile diğer nitelikteki gelir ve giderler sonrası sektörde 124,5 milyar lira ile geçen yılın ilk üç ayındakinin yüzde 43,3 üzerinde bir vergi öncesi kar oluştu. Ocak-mart döneminde geçen yılın eş dönemindekinden yüzde 27 daha az olmak üzere ayrılan 17,2 milyar liralık vergi provizyonundan sonra bankacılık sisteminin üç aylık toplam net karı 107,2 milyar lira ile geçen yılın aynı dönemindekinin yüzde 69,6 üzerinde oluştu.
En fazla kâr artışı yabancılarda
Ocak-mart döneminde sahipliğe göre banka gurupları bazında kamu bankaları 21,3 milyar, sayıca en büyük grubu oluşturan yerli özel bankalar toplamda 43,2 milyar, yabancı bankalar ise yaklaşık 42,7 milyar lira net dönem kârı elde etti. Geçen yılın eş dönemine göre kamu bankalarının toplam net dönem karı yüzde 7,9, yerli özel bankaların toplam karı yüzde 66,7 artarken, yabancı bankaların toplam karındaki artış yüzde 129’a ulaştı.
Diğer nitelikteki gelir-giderler kapsamında bankaların geçen yıl ilk üç ayda 24,2 milyar olan döviz işlemlerindeki net kambiyo gelirleri, bu yıl aynı dönemde yüzde 35,4 azalarak net 15,6 milyar liraya geriledi. Sermaye piyasası işlemlerinde geçen yıl ilk çeyrekte net 11,2 milyar dolar zararda olan sektör, bu yıl aynı dönemde 19,4 milyar lira kâr elde etti. Bu arada sektörün geçen yıl ilk çeyrekte az farkla artıda bulunan olağanüstü gelir-gider dengesi bu yıl ilk çeyrekte, eksi (-) 40 milyar olarak gerçekleşti.
Aktif büyüklüğü 15,8 trilyon TL
Bankalarca BDDK’ya raporlanan verilere göre; Mart 2023 döneminde Türk Bankacılık Sektörünün aktif büyüklüğü 15 trilyon 844,3 milyar liraya ulaştı. Aktifler, 2022 sonuna göre yüzde 10,4 oranında 1 trilyon 497 milyar TL büyüdü. En büyük aktif kalemi olan krediler yüzde 12,4 artarak 8 trilyon 517,4 milyar, menkul değerler de yüzde 15,6 artarak 2 trilyon 740,5 milyar oldu. İlk çeyrekte kredilerin takibe dönüşüm oranı yüzde 1,82 oldu.
Bankaların kaynakları içinde en büyük fon durumundaki mevduat 2022 sonuna göre yüzde 12,3 artışla 9 trilyon 956,3 milyar TL’ye yükseldi. 2022 sonuna göre özkaynak toplamı yüzde 13,5 artışla 1 trilyon 596,1 milyar TL olan sektörün, sermaye yeterliliği standart oranı ise yüzde 17,67 düzeyinde gerçekleşti.
